در بررسی تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن باید گفت که معمولا تعویض موتور خودرو کار عاقلانه‌ای به نظر نمی‌آید و حتی امکان دارد هزینه آن برابر با عوض کردن کل ماشین باشد. البته در این پروسه فقط هزینه اهمیت ندارد بلکه تعویض کردن موتور خودرو برخلاف قطعاتی همچون دینام، گیربکس، باتری و لاستیک، نیاز به مجوز راهنمایی و رانندگی دارد.
مراحل قانونی تعویض موتور خودرو کمی سختگیرانه و تا حدی پیچیده است و چنانچه این کار را به صورت غیرقانونی انجام دهید، جریمه خواهید شد. در ادامه می‌خواهیم درباره تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی که تعویض آن به دنبال دارد صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
تعویض موتور خودرو چه دلایلی دارد؟
دلایل مختلفی ممکن است وجود داشته باشد که نیاز به تعویض موتور خودرو احساس شود. در ادامه بعضی از این دلایل را نام می‌بریم.
1. آسیب شدید دیدن بر اثر تصادف
وقتی فردی با خودرو خود به نحوی تصادف کند که آسیب شدیدی به موتور وارد شود، اگر مکانیک تشخیص بدهد که موتور خودرو لازم است تعویض شود، باید این کار را انجام داد. وگرنه تعویض موتور به صورت خودسرانه خطرناک خواهد بود.
2. ترک خوردن بلوک موتور
بلوک موتور به محفظه‌ای گفته می‌شود که تمام قطعات احتراق داخلی را در آن جای دارد و مانع ورود گرما و فشار زیاد به موتور می‌شود. گذشت زمان، گرما و فشار شدید باعث می‌شود بلوک موتور ضعیف شده و حتی گاهی ترک بخورد. به طور معمول می‌توان با سرویس و نگهداری به موقع و برطرف نمودن گرمای بیش از حد موتور از این مشکل جلوگیری کرد ولی اگر بلوک موتور ترک خورد، باید اقدام به تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن کرد.
مطالب پیشنهادی: آشنایی با انواع بیمه خودرو
3. بروز مشکلات در اگزوز
اگزوز نشانگر سالم بودن یا نبودن موتور خودرو است. اگر رنگ دود اگزوز بیش از حد سیاه باشد، نشان دهنده سوختن بیش از حد سوخت و یا احتراق ناقص است. اگر دود آبی رنگ باشد نشان از روغن سوزی دارد. چنانچه دود سفید خیلی غلیظ باشد، یعنی واشر سرسیلندر ترکیده و مایع خنک کننده نشتی شدید دارد. درصورتی که این مشکلات در اگزوز وجود داشته باشد، امکان دارد نیاز به تعویض موتور خودرو شود.
4. وجود براده‌های فلزی در روغن
اگر روغن موتور به صورت مکرر تعویض شود، عمر موتور خودرو افزایش می‌یابد. حالا چنانچه در روغن موتور براده‌های فلزی پیدا شود، نشان می‌دهد که موتور خودرو قدیمی شده است. چون قطعات موتور به قدری فرسوده شده که در روغن موتور حل می‌شوند.
تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی
به طور معمول توصیه می‌شود که اگر موتور خودرو نیاز به تعویض پیدا کرد، کل خودرو را عوض کنید نه موتور را. البته برخی از افراد بنا به هر دلیلی ترجیح می‌دهند که به جای تعویض خودرو، موتور آن را عوض کنند. در هر صورت باید خاطر نشان کرد که هرکس می‌خواهد این کار را انجام دهد باید اقدام به تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن را طی کند.
به عبارت دیگر برای دریافت مجوز قانونی برای تعویض موتور خودرو، لازم است که کارشناس تشخیص دهد موتور شما مشکل دارد و تنها به همین دلیل تصمیم دارید آن را عوض کنید. برای تعویض موتور هم باید موتوری خریداری کنید که از نظر تیپ، حجم، تعداد سیلندرها و نوع سوخت مصرفی با موتور سابق مطابقت داشته باشد.
اما مراحل قانونی که برای تعویض موتور خودرو باید طی کنید از قرار زیر است:
مرحله اول: دریافت مجوز تعویض
در اولین قدم برای تعویض خودروباید از پلیس راهور مجوز دریافت کنید. مجوز تعویض باید مهر پلیس راهور را داشته باشد.
مرحله دوم: مراجعه به مرکز تعویض پلاک
پس از اخذ مجوز از پلیس راهور به مرکز تعویض پلاک مراجعه نمایید. اگر نمی‌توانید شخصا به این مرکز مراجعه کنید، بهتر است به شخص معتبری وکالت نامه رسمی دهید تا از جانب شما حضور پیدا کند.
در زمان مراجعه به این مرکز مدارک خودرو و مدارک شناسایی همچون کارت ملی یا شناسنامه را همراه داشته باشید. همچنین برگه عدم خلافی خودرو را هم از قبل گرفته به همراه خود ببرید.
در این مرکز، باید اقدام به دریافت و تکمیل فرم درخواست تعویض موتور کنید. در این فرم لازم است مشخصات مالک و خودرو را به طور کامل وارد نمایید.
مرحله سوم: کارشناسی از موتور خودرو
در تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن پس از تکمیل فرم درخواست تعویض موتور، کارشناس موتور خودرو را بازرسی کرده تا تشخیص دهد واقعا مشکل دارد یا خیر. علاوه بر آن کارشناس چک می‌کند که اطلاعاتی را که در فرم نوشته‌اید با مشخصات موتور و خودرو مطابقت داشته باشد.
در این مرحله از تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن، کارشناس اگر تشخیص داد مجوز تعویض موتور را صادر خواهد کرد.
مرحله چهارم: اقدام به خرید موتور جدید
پس از دریافت مجوز تعویض خودرو باید موتور را خریداری کنید. نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که حتما موتور را از مراکز یا نمایندگی‌های مجاز خریداری کنید. چنانچه خودرو داخلی است یا خط تولید آن ادامه دارد، حتما باید موتور نو باشد. اما در صورتی که موتور نو در بازار وجود نداشت یا ماشین خارجی بود، می‌توانید موتور دست دوم یا واراداتی پیدا کنید.
نکته: پس از آنکه موتور خودرو را خریداری کردید، حتما از نمایندگی یا کارخانه بخواهید فاکتور خرید که مهر و هولوگرام دارد صادر کند وگرنه پلیس راهور آن را نخواهد پذیرفت. اگر هم موتور دست دوم خریداری کرده‌اید باید فاکتور مهرشده آن را از فروشنده دریافت کنید. درصورتی هم که موتور وارداتی است، لازم است برگ گمرکی آن را از فروشنده اخذ کنید. البته فروشنده باید مجوزی که از پلیس راهور گرفته‌اید را هم مهر بزند.
مرحله پنجم: ثبت مجوز تعویض در سیستم شماره گذاری
پنجمین مرحله در تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن ثبت نمودن مجوز در سیستم شماره گذاری است. در واقع پس از خرید موتور، فاکتور یا برگه گمرکی را باید دوباره به مرکز تعویض پلاک ببرید تا مجددا آن را بررسی کنند. زمانی که صحت همه مدارک تایید شد، مجوز ثبت در سیستم شماره گذاری صادر می‌شود.
نکته: موتور خریداری شده، باید شماره حک شده داشته باشد. در صورتی که موتور نو باشد حتما این شماره را دارد. اگر موتور خودرو داخلی بود و شماره حک شده نداشت، باید به نمایندگی بروید تا شماره مورد نظر حک شود. اگر هم که موتور دست دوم یا وارداتی باشد، شما باید به مراکز مورد تایید پلیس راهور بروید تا در آنجا شماره جدید را حک کنند. انجام ندادن این کارها برای شما جریمه به دنبال خواهد داشت.
هزینه تعویض موتور خودرو
هزینه تعویض خودرو مسئله مهم دیگری است که مالکان خودرو تمایل دارند درباره آن بدانند. البته هزینه تعویض خودرو کاملا به نوع خودرو بستگی دارد. یعنی این هزینه به خرید موتور نو یا دست دوم، ایرانی بودن یا خارجی بودن خودرو، ادامه داشتن تولید یا توقف تولید آن و دیگر عوامل موثر بستگی دارد و ممکن است برای هر خودرو تغییر کند.
تعویض موتور خودرو بدون اخذ مجوز چه مجازاتی دارد؟
برای تعویض خودرو حتما باید مراحل قانونی تعویض و اخذ مجوز را طی کرد در غیر این صورت، تعویض غیر قانونی بوده و مالک خودرو مجازات خواهد شد.
در ماده 30 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی در مورد تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن گفته است: «تعویض قطعات اصلی وسایل نقلیه شامل موتور، شاسی، اتاق و نیز رنگ بدون مجوز راهنمایی و رانندگی ممنوع است.» در صورتیکه بدون مجوز اقدام به تعویض موارد فوق شود بنا به تشخیص واحد رسیدگی به اعتراضات مندرج در ماده (۵) متخلف ملزم به پرداخت جریمه به مبلغ تا (یک چهارم تا یک هشتم) قیمت قطعه و یا رنگ تغییریافته خواهد شد و در صورت عدم کشف فساد در احراز اصالت قطعه تعویض شده و خودرو نسبت به اصلاح سند اقدام لازم به عمل می‌آید.
چنانچه قطعه تغییریافته فاقد استانداردهای لازم و مقررات فنی باشد نسبت به اوراق نمودن خودرو اقدام خواهد شد.
پس درصورتی که موتور خودرو بدون مجز و طی نمودن مراحل قانونی آن عوض شود، مالک خودرو به پرداخت یک چهارم تا یک هشتم قیمت موتور جریمه خواهد شد. همچنین اگر موتور تعویض شده به صورت غیرقانونی استانداردهای لازم را نداشته باشد، خودرو اوراق خواهد شد.
مدارک لازم برای تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن
اما برای آنکه بتوانید اقدام به تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن کنید، باید مدارکی را به همراه داشته باشید که این مدارک شامل موارد زیر می‌شود:
- کارت وسیله نقلیه
- سند خودرو
- معاینه فنی دارای اعتبار
- بیمه نامه شخص ثالث
- ارائه گواهی عدم خلافی
- فاکتور معتبر خریداری موتور یا قطعات دیگر از مراکز مجاز یا نمایندگی
- ارائه اصل گواهینامه گمرکی برای قطعات خارجی
- ارائه مفاصا حساب مالیات شغلی
- ارائه مفاصا حساب عوارض شهرداری
نکات مهم در تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن
در زمان تعویض موتور خودرو حتما به نکات زیر توجه داشته باشید:
- چنانچه تصمیم به تعویض موتور خودرو دارید، پیش طی نمودن مراحل تعویض، به شماره گذاری مراجعه و مجوز سه ماهه تعویض موتور دریافت کنید و پس از تعویض در سند خودرو درج نمایید.
- امکان ایجاد تغییر در آرایش سیلندر خودرو وجود ندارد و شما نمی‌توانید موتور ۴ سیلندر را به ۶ یا ۸ سیلندر و یا برعکس ۶ را به ۴ و … تغییر دهید. شما تنها می‌توانید همان تعداد سیلندر فابریک را نصب کنید.
- توجه داشته باشید که پس از تصادفات سخت کارشناس از شاسی، موتور و قطعات اصلی بازدید می‌کند و درصورتی که کوچک‌ترین تغییری در سیستم خودرو انجام شده و قانونی نباشد، بیمه هیچ گونه خسارتی پرداخت نمی‌کند و در عمل خودرو شما بیمه ندارد.
- نکته مهم دیگر در مطلب تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن این است که اگر به صورت غیرقانونی موتور خودرو را تعویض کردید، چنانچه تغییری در آرایش سیلندرها وجود نداشته باشد، می‌توانید به پارکینگ‌های آگاهی مراجعه کرده و استعلام نامه موتور و نظر کارشناس را بگیرید و پس از پرداخت جریمه معادل یک چهارم تا یک هشتم قیمت موتور، سند خودرو شما اصلاح خواهد شد.
- در زمان خرید موتور حتما از فروشنده رسید، نامه قانونی یا فاکتور دریافت کنید. اینکار باعث می‌شود تا اگر به هر دلیلی خودرو متوقف و موتور بررسی شود، خطر قاچاق کالا شما را تهدید نکند.
- همچنین شما اجازه تغییر در نوع سوخت را هم ندارید. یعنی نمی‌توانید خودروی بنزینی را دیزل و خودروی دیزل را بنزینی کنید.
سخن پایانی در تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن
تعویض موتور خودرو امری است که حتما نیاز به مجوز و طی نمودن مراحل قانونی دارد. همچنین هزینه این کار به قدری زیاد است که معمولا توصیه می‌شود به جای تعویض موتور، کلا خودرو عوض شود. اما اگر مایل به تعویض موتور خودرو و مراحل قانونی آن بودید، طبق مطالب این مقاله عمل نمایید.
برای کسب اطلاعات بیشتر با پلیس راهور در ارتباط باشید.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد اطلاعات بیشتر
