تسمه‌ها در موتور خودرو یک قطعه به ظاهر ساده اما بسیار ضروری هستند و در تمامی وسایل نقلیه سبک و سنگین روئیت می‌شوند. تسمه‌ها با توجه به عملکرد نقش مهمی که در موتور دارند، وظیفه در حرکت نگه داشتن لوازم جانبی موتور همانند: دینام، کمپرسور، تهویه هوا، پمپ آب، فرمان و … را بر عهده دارند. انواع متفاوتی از تسمه‌ها در موتور خودرو وجود دارند و تعداد آنها به سن موتور و طراحی آن بستگی دارد. در این مقاله به بررسی انواع تسمه در موتور خودرو می‌پردازیم و شما را با آنها بیشتر آشنا می‌کنیم:
1. تسمه تایم
تسمه تایم جزء حیاتی که یکی از مهم‌ترین اجزاء هر موتور با میل بادامک بالای سر موتور است. در برخی از خودروها اگر به جلوی موتور زیر پوشش تایمر نگاه کنید، در برخی موارد یک تسمه دندانه دار پیدا خواهید کرد که وظیفه همگام سازی حرکت میل بادامک با میل لنگ را بر عهده دارد و اطمینان حاصل می کند که سوپاپ های موتور یا دریچه‌ها در زمان مناسب باز و بسته می شوند. در برخی از خودروها این تسمه یک زنجیر است. تسمه های تایم از موادی مانند لاستیک و نایلون ساخته شده اند که مقاومت بسیار خوبی در برابر سایش و گرما دارند و در ابتدای خرید خودرو صفر معمولا تسمه تایم را باید پس از مسافت بین 50 هزار تا 100 هزار کیلومتر حتما تعویض کرد که البته این مسئله در انواع خودرو بسته به نوع و مدل موتور نیز متفاوت است و بهتر است از یک مکانیک کار خبره نیز پرسش شود.
2. کمربند V
تسمه V-belt یک تسمه قدیمی است که امروزه هنوز در برخی موتورهای خودرویی استفاده می‌شود. این نام به دلیل مقطع V شکل آن به این تسمه داده شده است که به آن اجازه می‌دهد به خوبی در شیارهای قرقره‌ای که حرکت می کند قرار گیرد. تسمه های V شکل معمولاً برای به حرکت درآوردن لوازم جانبی موتور مانند پمپ آب، پمپ فرمان و کمپرسور تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تسمه‌ها از موادی همانند لاستیک، نئوپرن و ترکیبات مصنوعی ساخته شده اند که مقاومت خوبی در برابر سایش و گرما دارند.
3. تسمه فن
سیستم خنک کننده موتور خودرو برای تامین انرژی نیاز به یک تسمه دارد. در برخی موتورها، تسمه سرپانتین به آن نیروی لازم را می‌دهد. در موتورهای دیگر، تسمه فن آن نیرو را تغذیه می کند. تسمه فن می تواند بخش های مهم زیر را در سیستم خنک کننده خودرو تغذیه کند و از گرم شدن آنها جلوگیری کند:
- پمپ آب
- فن رادیاتور
- تهویه مطبوع
با تغذیه سیستم خنک کننده، یک تسمه فن موتور خودرو عملکردهای زیر را انجام می‌دهد:
رادیاتور را خنک می کند
مایع خنک کننده را از طریق موتور به گردش در می آورد
اگر تسمه فن پاره شود، موتور شما دیگر خنک نمی‌شود. این امر باعث گرم شدن بیش از حد موتور، جوش آوردن و … می‌شود که ممکن است منجر به تعمیرات پرهزینه‌ای در ادامه نیز بشود. بنابراین توصیه ما این است که تسمه فن را در بازرسی های معمول برای بررسی خودرو حتما به کارشناس نشان دهید.
3. تسمه دینام
تسمه دینام قرقره ای است که بر روی محور دینام نصب می‌شود. این تسمه توسط تسمه سرپانتین یا تسمه V هدایت می‌شود و وظیفه به حرکت درآوردن دینام را بر عهده دارد که برای شارژ باتری و تغذیه سیستم الکتریکی برق تولید می‌کند. بسته به طراحی موتور خودرو، تسمه دینام ممکن است پمپ فرمان را نیز تامین کند. بدون تسمه دینام، باتری شارژ نمی شود. قرقره های دینام معمولاً از فولاد یا آلومینیوم ساخته می شوند و به گونه ای طراحی می شوند که سبک و بادوام باشند.
4. کمربند یا تسمه سرپانتین یا مارپیچ
در زمان های قدیم موتورها تسمه های زیادی داشتند که نیروی بخش های مختلفی از خودرو را تامین می‌کردند. به عنوان مثال، یک موتور قدیمی ممکن است چندین تسمه V داشته باشد. تسمه های V- کمربندهایی با شیارهای عمیق هستند که شبیه حرف V هستند همانطور که در ابتدای مقاله خدمت شما توضیح داده شد. اختراع تسمه مارپیچ این مسئله را به کلی تغییر داد. تسمه سرپانتین چندین نام دارد. تسمه لوازم جانبی و تسمه محرک. کمربند بلند است و از چندین قرقره عبور می کند. به همین دلیل به آن کمربند سرپانتین می گویند.
می توانید تسمه سرپانتین را در جلو یا کنار موتور پیدا کنید. تمام تسمه های سرپانتین برای افزایش سطح تماس با درایو و قرقره های رانده به صورت آجدار هستند. این به تسمه کمک می کند تا در تماس با قرقره ها محکم باقی بماند و قدرت بیشتری را انتقال دهد. میل لنگ باعث چرخش تسمه سرپانتین می‌شود. هنگامی که تسمه سرپانتین می چرخد، تمام لوازم جانبی موتور از جمله:
- پمپ فرمان برق
- پمپ آب
- آلترناتور
- تهویه مطبوع
بهتر است که بررسی این تسمه را در هر چند بار معاینه خودرو توسط تعمیر کار بسپارید زیرا جز تسمه‌های ضروری و مهم خودرو به شمار می‌رود.
5- تسمه پمپ آب
تسمه پمپ آب، قرقره ای است که بر روی محور پمپ آب نصب می‌شود. توسط تسمه سرپانتین یا تسمه V شروع به حرکت می‌کند و وظیفه به حرکت درآوردن پمپ آب را بر عهده دارد که مایع خنک کننده را در سراسر موتور به گردش در می‌آورد. قرقره های پمپ آب معمولاً از آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شوند و به گونه ای طراحی شده اند که سبک و بادوام باشند.
جمع بندی مقاله
انواع مختلفی از تسمه ها در یک موتور معمولی وجود دارد که هر کدام هدف و طراحی خاص خود را در موتور خودرو ایفا می‌کنند. از تسمه سرپانتین که چندین لوازم جانبی موتور را به حرکت در می آورد گرفته تا تسمه تایمی که حرکت میل بادامک را با میل لنگ هماهنگ می کند، در این مقاله 5 تسمه مهم در خودرو و نقش آنها را برای شما کاربران عزیز ردیاب من توضیح دادیم.
منبع: gmb.net
