علل روغن ریزی خودرو و راه های رفع آن

روغن ریزی مسئله‌ای است که قطعا تمام رانندگان خودرو زمانی با آن مواجه شده‌اند چون از شایع‌ترین مشکلات و مسائلی است که برای خودرو پیش می‌آید. خوب است بدانید که روغن ریزی همیشه یک نشانه بد در نظر گرفته می‌شود و گویای یک ایراد است که باید هرچه سریع‌تر برطرف شود. منشا روغن ریزی می‌تواند از در سوپاپ و کارتل، کاسه نمد، پمپ اصلی ترمز و… باشد.

روغن ریزی خودرو به عنوان مثال می‌تواند عملکرد دیفرانسیل و گیربکس را دچار مشکل کند زیرا روغن اساس کار آن‌ها است و اگر مشکل برطرف نشود خسارت‌های زیادی روی دست صاحب خودرو می‌گذارد.

پس اگر می‌خواهید درباره علت روغن ریزی، مشکلاتی که ایجاد می‌کند و راه‌های رفع آن بدانید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

انواع روغن‌های موجود در خودرو

در سیستم‌ها و قطعات مختلف خودرو، برای کاهش اصطکاک از روغن‌های مختلفی استفاده می‌شود. روغن موتور، روغن ترمز، روغن هیدرولیک و روغن گیربکس چهار مورد اصلی این روغن‌ها هستند. روغن ریزی ممکن است از مکان‌ها و قطعات مختلفی مثل لوله‌های انتقال، واشر‌ها و یا مخزن‌های موجود در خودرو اتفاق بیفتد؛ پس باید ابتدا نوع روغن نشت شده را حدس بزنیم و بعد از اطمینان کامل از نوع روغن، در جهت تعویض و یا تعمیر قطعه اقدام کنیم.

نشتی روغن، بیشتر در قسمت‌های بالا و پایین موتور دیده می‌شود که هر یک از آن‌ها دلیل خاص خود را دارد. روغن ریزی خودرو از قسمت بالایی موتور به دلیل سرسیلندر است که دلیل آن خرابی در کف سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر است. البته دلیل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد و آن این است که تعمیرکار در بستن پیچ‌ها توجه لازم را نداشته و نتیجه آن نیز نشتی روغن بوده است، ولی احتمال این مورد به نسبت موارد دیگر کمتر است.

چرا روغن ریزی خودرو اتفاق می‌افتد؟

همان طور که گفته شد روغن ریزی می‌تواند منابع مختلفی داشته باشد که قبل از اقدام به تعمیر باید آن را شناسایی کنیم. اما بد نیست دلایلی که ماشین شما از این سیستم‌ها نشت روغن پیدا می‌کند را بدانید. از شایع‌ترین علت‌های این اتفاق بالا رفتن عمر و فرسوده شدن خودرو است. در طی زمان قطعات مختلف خودرو دچار پوسیدگی و فرسودگی شده و ممکن است در آن‌ها ایراد ایجاد شود که یکی از نتایج آن نشت روغن از خودرو است.

در هنگام روشن بودن خودرو روغن با فشار زیاد در کانال‌های روغن فرستاده می‌شود. این سرعت و فشار بالای روغن سبب می‌شود که در صورت وجود حتی حفره‌ای کوچک در این مسیر، روغن ریزی داشته باشیم. روغن ریزی خودرو از قسمت‌های مختلف این مسیر مانند لوله‌ها، واشرها و مخازن روغن اتفاق بیفتد.

روغن ریزی خودرو چه خطراتی دارد؟

همان طور که قبلا هم اشاره شد روغن ریزی همیشه از علامت‌های ایراد خودرو است و هیچگاه نباید به سادگی از آن عبور کرد. بسته به محلی که ایراد دارد و نشت روغن از آنجا است آسیب‌های روغن ریزی هم متفاوت است اما قطعا تمامی این آسیب‌ها جدی بوده و در صورت عدم رفع آن‌ها هزینه‌های تعمیر سنگین و حتی گاهی خطراتی نیز دارند.

روغن ریزی از قسمت‌های مربوط به گیربکس می‌تواند آسیب به گربکس خودرو و دیفرانسیل را در پی داشته باشد. نشتی روغن هیدرولیک احتمال دارد سبب آتش سوزی خودرو شود. پس روغن ریزی همیشه باید جدی گرفته شده و سریعا پیگیری شود. اولین قدم در تشخیص روغن ریزی مشاهده آثار و لکه‌های چربی و یا خود روغن است که در محل زیر موتور خودرو دیده می‌شود. پس همیشه محلی که خودرو خود را در آن پارک می‌کنید برای یافتن رد احتمالی روغن ریزی خودرو نگاه کنید.

ویژگی‌های روغن‌های موجود در خودرو

برای یافتن علت و همچنین تعمیر روغن ریزی، همان طور که گفته شد ابتدا باید منشا آن را پیدا کنیم. دانستن ویژگی‌های روغن‌های مختلف خودرو در پیدا کردن منبع روغن ریزی می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

– روغن موتور معمولا روغنی تیره است و بوی بنزین سوخته را دارد.
– روغن ترمز دارای خاصیت اسیدی و خورندگی است و در صورت تماس با بدنه خودرو سبب از بین رفتن رنگ آن می‌شود.
– روغن هیدرولیک یا همان روغن فرمان رنگ روشن داشته و بوی بنزین هم ندارد.
– روغن گیربکس روغنی غلیظ‌تر از روغن‌های دیگر خودرو است.

حال در ادامه به طور مفصل درباره نشت هرکدام از روغن‌هایی که گفته شد صحبت می‌کنیم.

روغن ریزی خودرو؛ نشت روغن موتور

روغن موتور معمولا رنگ قهوه‌ای تیره دارد و لکه‌های به جا مانده از آن چرب هستند. شاید در پارکینگ‌های خودرو با لکه‌هایی چرب که اثر آن‌ها از بین نمی‌رود مواجه شده باشید، این لکه‌ها مربوط به نشت روغن موتور هستند. اگر متوجه نشت روغن موتور از خودرو شدید برای یافتن منشا دقیق آن رد مسیر چرب شدگی را دنبال می‌کنیم. از سمت پایین به بالای موتور روغن ریزی‌ خودرو مربوط به قطعات پیچ کارتل، واشر کارتل، کاسه نمد دو طرف میل لنگ، لاستیک‌های چکمه‌ای، شمع روغن یا همان سنسور فشار آن، فیلتر روغن، واشر سر سیلندر، پمپ بنزین، کاسه نمد میل سوپاپ، کاسه نمد دلکو، واشر در سوپاپ و در محفظه روغن است. از شل بودن یک پیچ در این قطعات تا ترک خوردن بدنه موتور می‌تواند علت نشت روغن موتور باشد و در خودروهای مختلف ممکن است روغن ریزی از یک محل و یا قطعه خاص شایع باشد.

به عنوان مثال در خودروی ایرانی 206 نشت روغن موتور از پایه فیلتر روغن اتفاق مرسومی است و یا در سمند و پژو پارس در سوپاپ در صورت درست بسته نشدن نشت روغن خواهد داشت و همچنین در پراید کاسه نمد دو طرف میل لنگ به راحتی قابلیت نشت روغن را دارد.

روغن ریزی از موتور می‌تواند آسیب‌های زیادی به ماشین شما وارد کند. در صورت عدم مراجعه سریع به تعمیرکار امکان دارد با سوختن موتور، چسبیدن پیستون‌ها به سیلندرها، خرابی میل لنگ و یاتاقان‌ها و خرابی سوپاپ‌ها و فنر سوپاپ‌ها رو به رو شوید که هزینه‌های بسیاری را روی دست شما خواهند گذاشت.

نشت روغن از بخش هیدرولیک

این نوع روغن ریزی خودرو کمترین میزان شیوع را در بین علت‌های روغن ریزی دارد اما با این وجود به دلیل خطراتی که دارد اهمیت زیادی داشته و لازم سریعا تشخیص داده شده و برطرف شود. روغن هیدرولیک فرمان رنگی بین قرمز و قهوه‌ای و بوی تندی دارد. رقیق بوده و خاصیت پاک کنندگی دارد و همچنین با صابون هم واکنش شیمیایی می‌دهد.

در صورت خرابی و یا وجود مشکل در هر کدام از قطعات فشنگی هیدرولیک، مخزن هیدرولیک، شلنگ هیدرولیک و پینیون فرمان ماشین امکان نشت روغن هیدرولیک وجود دارد. در تمام این مسیری که توسط روغن هیدرولیک طی می‌شود امکان نشت وجود دارد اما بیشترین مورد دیده شده نشتی از فشنگی کنترل جریان روغن است.

روغن ریزی خودرو از بخش‌های مربوط به ترمز

روغن ترمز غلظت کمتری نسبت به دیگر روغن‌های خودرو داشته و رنگی بسیار شفاف دارد. مشکلاتی هم در این بخش وجود دارند که می‌توانند سبب نشت روغن ترمز شوند. ایراد در پمپ ترمز، وجود مشکل در مخزن سیلندر ترمز چرخ‌های عقب خودرو و هرز رفتن واشر موجود در بین اتصالات سیستم ترمز خودرو از این مشکلات هستند.

در صورت روغن ریزی خودرو از بخش‌های مربوط به ترمز امکان دارد ترمز به خوبی عمل نکرده و خطر تصادف سرنشینان را تهدید کند پس این نوع روغن ریزی باید به موقع تشخیص داده شود. برای تشخیص نشتی روغن ترمز باید به دنبال رد آن در داخل رینگ لاستیک بگردید و در صورت مشاهده رد آن، باید چرخ ماشین باز شده و توسط تعمیرکار خودرو بررسی شود. معمولا بشترین موارد نشت روغن ترمز مربوط به لوازم لاستیکی موجود در چرخ و پیچ‌های اتصال دهنده لوله‌های منتقل کننده روغن به سیلندر اصلی روغن است.

روغن ریزی خودرو از گیربکس

روغن گیربکس رنگ قرمز دارد اما اگر کهنه شده و عمرش به پایان رسیده باشد به رنگ قهوه‌ای و تیره در می‌آید. بویی شبیه به بوی نفت دارد و در صورت مشاهده روغن ریزی خودرو در بخش‌های میانی و جلویی باید احتمال روغن ریزی گیربکس را مدنظر داشته باشید.

خرابی فشنگی دنده عقب، ایراد در نقطه اتصال پوسته گیربکس و پوسته کلاچ، ترک خوردگی یا سوراخ در پوسته گیربکس و ایراد در میله تعویض دنده و یا کاسه نمد دیفرانسیل می‌توانند از علت‌های نشت روغن گیربکس باشند. در صورت کاهش سطح روغن گیربکس عملکرد آن دچار مشکل شده و آسیب‌های جدی به گیربکس خودرو وارد می‌شود

تشخیص محل روغن ریزی خودرو

به دلیل اینکه هر کدام از این روغن‌های توضیح داده شده در محل خاصی از خودرو کاربرد دارند اولین قدم در یافتن علت روغن ریزی خودرو دقت به محل نشتی است. اگر قبلا با این روغن‌ها برخورد داشته باشید به احتمال زیاد با دیدن آن متوجه خواهید شد که چه روغنی است. اگر تشخیص آن در زیر خودرو برایتان دشوار است، می‌توانید تکه‌ای کارتن، کاغذ یا مقوا زیر خودرو قرار دهید و روغن ریخته شده روی آن را بررسی کنید.

پس از پیدا کردن محل روغن ریزی چه کنیم؟

همان گونه که توضیح داده شد اولین قدم در بررسی روغن ریزی خودرو یافتن محل آن است که البته به تجربه بالایی نیاز دارد و به راحتی و توسط هر کسی قابل انجام نیست. پس از یافتن محل نشت روغن باید ماشین خود را به کارواش ببرید تا تمام قطعات زیر خودرو در محل روغن ریزی شسته شوند و اگر مشکوک به روغن ریزی از موتور هستید، موتور خودرو باید شسته شود.

سپس باید مسافت حدود 300 کیلومتر با خودرو به صورت عادی طی شود تا مسیر نشت روغن به خوبی روی بدنه خودرو ظاهر شود و بتوان مستقیما به قطعه دارای مشکل رسیده و روغن ریزی را برطرف کرد. بسته به شدت و محل آسیب کارهای مختلفی باید انجام بگیرد. به عنوان مثال کاسه نمد در صورت مشکل داشتن باید تعویض شود و سنسورها به وسیله نوار تفلون باید آب بند شوند. در صورت وجود شکستگی توسط جوش تعمیر می‌شود تا روغن ریزی خودرو برطرف گردد.

چرا پس از تعویض روغن، روغن ریزی خودرو اتفاق می‌افتد؟

اکثر اوقات به هنگام تعویض روغن خودرو سینی موتور با روغن موجود در ماشین کثیف شده و توسط تعمیرکارها شسته نمی‌شود. از علل دیگر روغن ریزی خودرو پس از تعویض روغن می‌تواند شل بسته شدن و یا هرز شدن پیچ کارتل است.

برای جلوگیری از روغن ریزی چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

بهتر است به غیر از چک کردن همیشگی خودرو و دقت به نشتی روغن آن مواردی را که سبب کاهش احتمال روغن ریزی خودرو می‌شوند رعایت کنید که این آسیب تا حد ممکن برای خودرو شما اتفاق نیفتد. در ادامه مواردی به همین منظور آورده شده‌اند.

– حتما به وسیله سینی زیر خودرو از کارتل محافظت کنید. امکان استفاده از کاورهای مخصوص در صورت لزوم هم وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را خریداری کنید.
– اگر مهارت و دانش کافی را ندارید هرگز موتور خودرو و قطعات آن را باز نکنید و کار را به افراد حرفه‌ای واگذار کنید.
– برای جلوگیری از سوختن واشرهای خودرو بر اثر حرارت زیاد و روغن ریزی خودرو، از وارد کردن فشار بیش از حد به موتور خودرو خودداری کنید.
– از روغن‌های استاندارد و با کیفیت استفاده کنید. روغن‌های نامرغوب خود می‌توانند سبب آسیب به قطعات خودرو شما شوند.
دقت داشته باشید که روغن ریزی اتفاق شایعی است و در اکثر خودروها پیش می‌آید و این به معنی مراقبت بد شما از خودرو نیست. با رعایت موارد این چنینی می‌توانید احتما این حادثه را کم کنید و حتما در صورت روغن ریزی سریعا برای برطرف کردن آن اقدام کنید.

جمع بندی

روغن ریزی خودرو را جدی بگیرید. اتفاقی بسیار شایع که می‌تواند هزینه‌های زیادی در صورت برطرف نشدن روی دست شما بگذارد و یا حتی خطرات جانی داشته باشد. چهار روغن، روغن‌های اصلی استفاده شده در خودرو هستند که نشت روغن از آن‌ها اتفاق می‌افتد. ویژگی‌ها و محل استفاده هر کدام از آن‌ها را بدانید و همچنین از خطرات مربوط به هر قسمت آگاهی لازم را داشته باشید.
مرتبا محل پارک کردن خودرو را برای یافتن رد لکه‌های روغن چک کنید. در صورت شک به روغن ریزی از آن مطمئن شوید و اصلا سعی نکنید خودتان آن را تعمیر کنید بلکه در سریع‌ترین زمان ممکن به یک تعمیرکار حرفه‌ای مراجعه کنید. در نظر داشته باشید که رعایت برخی نکات احتمال آسیب و روغن ریزی را کاهش می‌دهند اما صددرصدی نیستند و همیشه احتمال این اتفاق برای خودرو شما وجود دارد.