گیربکس دوکلاچه چیست | بررسی عملکرد

گیربکس دوکلاچه یا DCT، یک نوع سیستم انتقال قدرت مدرن است که در صنعت خودرو محبوب شده است و مورد استفاده رانندگان قرار می‌گیرد. هر آنچه صنعت خودروسازی پیشرفته تر شده به مدل‌های گیربکس نیز اضافه شده است به صورتی که برای برخی از انواع خودرو، انواع گیربکس داریم. اکثر شما عزیزان با گیربکس دستی در خودروهای معمولی و گیربکس اتوماتیک نسبتا آشنا هستید و به گوش شما خورده است اما گیربکس دو کلاچه یا نیمه اتوماتیک کاملا جدید است که به آن DCT نیز می‌گویند و توسط یک کامپیوتر این دو سیستم کلاچ، مدیریت و کنترل می‌شود.

در این مقاله قصد داریم که به توضیح و روش انتقال قدرت گیربکس دو کلاچه، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن و پیشرفته شدن گیربکس‌ها بپردازیم.

گیربکس دوکلاچه چیست (DCT) چیست؟

Transmission Clutch Dual یا گیربکس دوکلاچه یک سیستم انتقال قدرت اتوماتیک در خودرو است که از دو کلاچ و دو مجموعه دنده کاملا جداگانه برای تغییر نرم تر و سریعتر دنده استفاده می‌کند. در گیربکس دوکلاچه سیستم انتقال پیشرفته تر است و همین مسئله منجر به محبوبیت بیشتر آن در میان طرفداران خودرو و سازندگان شده است. درواقع گیربکس دو کلاچه را می‌توان ترکیبی از اتوماتیک و معمولی دانست که بیشتر به دنده دستی شباهت دارد با این تفاوت که می‌تواند دنده بعدی را از قبل انتخاب کند و منجر به تغییر سریع تر و نرم تر دنده شود، همچنین انتقال قدرت و انرژی در گیربکس نسبت به مدل گیربکس دستی بهبود پیدا کرده است.

اگر بخواهیم واضح تر برای شما توضیح بدهیم، تصور کنید در حال تعویض دنده دستی هستید بعد برای رفتن از دنده 1 به دنده 2 باید کلاچ بگیرید و در این زمان قدرت و نیروی بین موتور و گیربکس قطع می‌شود و پس از برداشتن مجدد پا از روی کلاچ به دنده جدید انتقال پیدا می‌کند در سیستم گیربکس دو کلاچه این حرکت به صورت اتوماتیک بدون وجود کلاچ انجام می‌‍شود که در ادامه عملکرد آن را توضیح میدهیم.

حتما بخوانید: مقایسه خودروهایی با دنده دستی و اتوماتیک

چه زمانی روغن گیربکس را عوض کنیم؟

گیربکس دوکلاچه چطور کار می‌‎کند؟

برای درک نحوه عملکرد یک سیستم انتقال قدرت در گیربکس دوکلاچه بهتر است که در ابتدا با اجزای آن آشنا شوید.

اجزای سیستم انتقال قدرت در گیربکس دو کلاچه:

• شفت داخلی یا ورودی: قسمتی است که قدرت را از موتور به گیربکس خودرو منتقل می‌‎کند.
• شفت خارجی یا خروجی: قسمتی است که از انتقال قدرت به چرخ‌ها نیرو می‌گیرد.
• چرخ دنده‌ها: اجزای مکانیکی که قدرت را از شفت داخلی به شفت خارجی منتقل می‌کنند.
• در یک گیربکس دو کلاچه همانطور که از نامش پیداست دو کلاچ وجود دارد: یکی برای دنده‌های دستی و دیگری برای چرخ دنده‌های بعدی که میگیریم. هر کلاچ مجموعه دنده های مربوطه را در چندین چره دنده می‌چرخاند. البته این کلاچ قابل استفاده شما نیست و با استفاده از کامپیوتر تغییرات دنده مدیریت می‌شود.

مزایای سیستم گیربکس دوکلاچه

تغییر سریع دنده‌ها

یکی از مهمترین مزایای سیستم گیربکس دو کلاچه، افزایش سرعت در تغییر دنده‌ها است. از آنجا که سیستم انتقال دنده به دنده بعدی از پیش کار خود را انجام داده است، زمان تغییر دنده در مقایسه با یک سیستم انتقال سنتی بسیار سریعتر است. معمولا کلاچ دنده‌های فرد با زوج در این گیربکس‌ها متفاوت است که توسط کامپیوتر مدیریت می‌شود.

بهبود مصرف سوخت خودرو

سیستم گیربکس دو کلاچه در مقایسه با گیربکس اتوماتیک کارآمدتر هستند. انتخاب از پیش انجام شده در چرخ دنده‌ها و زمان تغییر سریعتر منجر به انتقال قدرت بهینه‌تری می‌شود و در ادامه منجر به مصرف سوخت بهتر می‌شود.

تجربه رانندگی پیشرفته‌تر و بهتر

سیستمهای انتقال نیرو دو کلاچ در خودرو یک تجربه رانندگی جذاب و امروزی تر را به راننده می‌دهد، تغییر سریع دنده‌ها و انتقال قدرت بهتر منجر به تجربه رانندگی نرم تر و بهبود یافته تری می‌شود.

کاهش خرابی

معمولا به دلیلی بهبود در سیستم‌های دو کلاچه خودرو، کمتر ماشین دچار خرابی می‌شود و قطعات مصرفی کمتری باید برای تعویض آنها استفاده شود، توصیه ما این است برای افزایش ایمنی خودرو و بررسی قطعات خودرو از ردیاب ماشین استفاده کنید. به طور کلی این سیستم کمتر خراب می‌شود.

حتما بخوانید: مبدل گشتاور گیربکس چیست؟

دلایل روغن ریزی در خودرو

معایب سیستم گیربکس دو کلاچه

هزینه گیربکس دوکلاچه

گیربکس دوکلاچه معمولا نسبت به گیربکس دنده دستی گران تر است و در خودروهای پیشرفته تر و گران تری استفاده می‌شود. این افزایش هزینه می تواند باعث شود که خریداران خودرو با اولویت قیمت مناسب به سمت این خودروها برای خرید نروند.

پیچیدگی در سیستم گیربکس دوکلاچه

سیستم‌های گیربکس دو کلاچه معمولا پیچیده تر هستند و به همان نسبت هزینه نگهداری و تعمیر بیشتری را هم دارند که باید در نظر داشته باشید.

تولید گرمای بیشتر

سیستم گیربکس دوکلاچه در مقایسه با سیستم سنتی ، گرمای بیشتری در موتور تولید می‌کند. این امر می تواند منجر به افزایش سایش و پارگی و کاهش عمر انتقال در صورت عدم استفاده درست از دنده باشد.

مقایسه گیربکس دوکلاچه با گیربکس اتوماتیک

در خصوص بررسی تفاوت و شباهت گیربکس دو کلاچه و اتواتیک باید بگویی که؛ معمولا این دو گیربکس در تمامی مراحل تعویض دنده شبیه به همدیگر عمل می‌کنند اما تنها موردی که در آنها وجود دارد این است که در گیربکس اتوماتیک انتقال نیرو توسط مبدل گشتاور انجام می‌شود اما در گیربکس دوکلاچه این اتفاق با کمک کلاچ‌های موجود در سیستم و کامپیوتری که زمان تعویض دنده را تشخیص می‌دهد انجام می‌شود. معمولا دنده‌های زوج و فرد در این سیستم به صورت مجزا انجام می‌شوند.

مقایسه گیربکس دوکلاچه با گیربکس دستی یا معمولی

تفاوت اصلی بین یک گیربکس DCT یا دو کلاچه و یک گیربکس دستی این است که در زمان استفاده از دنده‌ها برای تعویض دنده از راننده درخواست می‌شود که پدال کلاچ را در گیربکس دستی بفشارد. اما در یک گیربکس دوکلاچه یا DCT، عملیات تعویض دنده توسط یک ماژول کنترل الکترونیکی (ECM) مدیریت و تعویض می‌شود (به صورت خودکار)، بنابراین نیازی به پدال کلاچ ندارد. رانندگان در این مدل خودروها می توانند از دکمه ها و تعویض دنده برای کنترل خودرو استفاده کنند با این اتفاق سرعت تعویض دنده بسیار بالا می‌رود. همچنین گیربکس دستی، تمامی دنده‌هایش را بر روی یک شفت ورودی قرار داده ست اما در سیستم گیربکس دوکلاچه، دنده‌های زوج و فرد بر روی شفت‌ها تقسیم می‌شوند. عکس شفت‌ها را در بالاتر برای شما قرار دادیم.

مقایسه گیربکس دوکلاچه با گیربکس CVT

گیربکس های دوکلاچه از دو کلاچ برای تغییر سریع در دنده‌ها استفاده می‌کنند اما CVT ها که اکثر خودروهای امروزی از آنها استفاده می‌کنند دارای تسمه هستند و این تسمه وظیفه تغییر را دارد. شباهت این دو گیربکس این است که راننده هیچ دخل و تصرفی در تعویض دنده ندارد و گیربکس زمان مناسب تعویض دنده را تشخیص می‌دهد. همچنین گیربکس دوکلاچه معمولا در خودروهای لوکس تر استفاده می‌شوند.

نتیجه‌گیری گیربکس دوکلاچه

گیربکس دوکلاچه یک سیستم انتقال قدرت پیشرفته‌تر در خودرو است که از دو کلاچ و دو مجموعه دنده استفاده می‌کند تا تغییرات دنده‌ای سریعتر و نرم تر را برای راننده فراهم کند. پیش انتخاب شدن چرخ دنده‌ها و انتقال قدرت کارآمدتر در این سیستم باعث شده است که آن را به یک انتخاب محبوب در بین علاقه‌مندان به خودرو و تولیدکنندگان تبدیل کند. این سیستم کلاچ ندارد و تعویض دنده آن کاملا توسط کامپیوتر انجام می‌شود.

علی رغم هزینه و پیچیدگی بالاتر در این سیستم، سیستم گیربکس دوکلاچه در صنعت خودروسازی ارزش جدید خلق کرده و تجربه رانندگی جذاب و کارآمد تری را در اختیار رانندگان قرار داده است.

سوالات متداول